Musician, Film-maker /
Abertawe.
“Beth yw genedl?
Mae’n rhywbeth rydyn ni wedi’i greu i wneud synnwyr o’r bobl a’r lleoedd sy’n rhannu rhywbeth tebyg. Amlygiad gwleidyddol o hunaniaeth ddiwylliannol sydd ynghlwm wrth leoliad penodol sydd ag ymdeimlad diriaethol o le. Mae’n rhoi ymdeimlad o sefydlogrwydd i ni mewn byd anhrefnus.
Mae’n bwysig i bwysleisio nad ydy pawb yn teimlo fel pebai maen nhw’n perthyn. Felly mae’n sialens i ni fel cefnogwyr annibyniaeth i annog pobl i gefnogi Cymru newydd fydd yn gyfartal, amlddiwylliannol ac yn agored. Heblaw’r faith mae Cymru yn genedl unigryw, nad oes gennym ni’r pŵer i benderfynu ein ffawd ein hun. Oherwydd hyn, bydd ein dyfodol gwleidyddol ac economaidd yn parhau i fod yn un tlawd.
Dydy hyn ddim yn sioc i fi. I gymharu’r boblogaeth y ddau wald, does dim syndod taw pob amser mae ‘na unrhyw drafodaeth wleidyddol, ni yw’r olaf i gael eu hystyried.
Ond ni fydd hynny byth yn newid oni bai ni’n barod i gymryd y naid tuag at annibyniaeth Ein her fwyaf yw ennill ymddiriedaeth a chefnogaeth y bobl hynny yng Nghymru sy’n falch o alw eu hunain yn Brydeinwyr yn ogystal â Gymraeg.
Rwyf bob amser wedi gweld fy hun fel Cymro nid o Brydain ond y bobl y mae angen i ni ennill yw’r rhai sy’n hapus i ddweud eu bod nhw’n ddiwylliannol yn Gymraeg, yn siarad Cymraeg, yn cefnogi’r rygbi a phêl-droed ac yn proffesu eu cariad at bethau Cymraeg, ond pan ddaw i faterion gwleidyddol maent yn cilio i’r myth ‘ein bod yn rhy fach’ neu ‘nad ydym yn gallu llywodraethu ein hunain’.
Mae angen i ni atgoffa’r bobl hyn fod allan o’r 25 gwlad gyfoethocaf yn y byd mae 17 o rhein gyda phoblogaeth o 10 miliwn neu lai.
Nawr yw’r amser i roi hyder i weddill y wlad a phwysleisio ein bod ni fel cenedl yn ddigon da ac yn ddigon galluog i lywodraethu ein hunain.
Rwyf wedi treulio llawer o amser yn Catalunya yn chwarae gigs ac roeddwn i allan yna yn ystod refferendwm annibyniaeth 2017 a’r hyn a’m trawodd mwyaf oedd momentwm a dyfalbarhad y Catalaniaid. Maen nhw yn sylweddoli taw dyfalbarhad sydd angen ac mae rhaid I ny hefyd sylweddoli hyn.
Mae Cymru annibynnol yn Ewrop sydd â pherthynas iach â Lloegr yn llawer mwy cyffrous na’n trefniant presennol lle rydym yn parhau i fynd yn dlotach. Nawr yw’r amser i ddechrau cynllunio ein gorymdaith tuag at annibyniaeth ac i fwrdd o’r hen undeb blinedig!”
“What is a nation?
It is something us weird human beings have created to make sense of the people and places within proximity who share something similar. A political manifestation of a cultural identity attached to a specific location with a tangible sense of place. It gives us a sense of stability in a chaotic world.
This is not to say that everyone who lives within a nation feels like they belong. A big challenge an independent Wales will face is to make sure it is open, empathetic, diverse, compassionate and outward thinking. Yet although Cymru shares all the things most other nations have, such as a history, culture, language, traditions, a separate sense of place, we still do not have the political autonomy to govern ourselves. Because of this, we remain in a situation where Cymru continues to descend into political and economic poverty.
It is no surprise to me that we have always been ignored. At the end of the day we are 3 million people bound to a country comprising of 55 million. It is inevitable that those in Westminster, the BBC and civil society favour the overwhelming majority. They will always come first.
But that will never change unless we are willing to take that leap towards independence. Otherwise, we will continue our sleepwalk towards mediocrity and will forever be an after-thought. I believe our biggest challenge is to gain the trust and support of those people in Wales who are proud to call themselves British as well as Welsh. I have always seen myself as Welsh not British but the people we need to win over are those who are happy to say they’re culturally Welsh, speaking cymraeg, supporting the rugby and football and professing their love for welsh things, but when it comes to being politically Welsh they retreat into the myth that ‘we are too small’ or ‘we aren’t capable of governing ourselves’. We need to remind these people that out of the 25 richest countries in the world 17 have a population of 10 million or less. Thus we need to instil in the rest of the country the confidence that we as a nation and as a people are good enough and capable enough to govern ourselves.
I have spent a lot of time in Catalunya playing gigs and was out there during the independence referendum of 2017 and what struck me was the momentum and perseverance of the pro-independence Catalans. They are in it for the long-game and we must be prepared to be so too.
An independent Wales in Europe with a healthy relationship with England is far more exciting than our current arrangement where we continue to get poorer. If there’s a time to start planning our break from this tired old union now is the time!”
